محمود احمدینژاد (۶ آبان ۱۳۳۵) سیاستمدار ایرانی است که ششمین رئیسجمهوری ایران از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ بود. وی همچنین از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ شهردار تهران و از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ اولین استاندار اردبیل بود. او هماکنون عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و دانشیار۷ دانشگاه علم و صنعت ایران است.
او در آرادان به دنیا آمد و در یک سالگی به همراه خانواده به تهران مهاجرت کرد. در سال ۱۳۵۴ برای تحصیل در مهندسی راه و ساختمان وارد دانشگاه علم و صنعت ایران شد. پس از انقلاب ۱۳۵۷، به عنوان نماینده علم و صنعت در جلسات انجمنهای اسلامی دانشگاهها شرکت میکرد. احمدینژاد تحصیلات خود را در این دانشگاه تا اخذ دکترای مهندسی عمران ادامه داد و در ۱۳۶۸ به عضویت هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران درآمد. در دوران دهه شصت فرمانداری ماکو و خوی را بر عهده داشت. در ۱۳۷۲ به عنوان اولین استاندار اردبیل منصوب شد و تا ۱۳۷۶ این سمت را بر عهده داشت. در سال ۱۳۷۹ برای نمایندگی ششمین دوره مجلس شورای اسلامی از تهران نامزد شد که پیروز نشد. در ۱۳۸۲ او به عنوان شهردار تهران برگزیده شد و در این مقام در انتخابات نهم ریاست جمهوری ایران شرکت کرد و در ۳ تیر ۱۳۸۴ در دور دوم از این دوره با کسب ۱۷ میلیون رأی در انتخابات ریاست جمهوری، پیروز شد. احمدینژاد در ۱۳۸۸، در پی انتخاباتی مناقشه برانگیز با ۲۴ میلیون و ۵۹۷ هزار رأی پیروز اعلام شد و برای دومین بار به ریاست جمهوری رسید.۸ از جمله اقدامات احمدینژاد در دورهٔ ریاست جمهوری، اجرای طرح تحول اقتصادی بود که طبق آن سوخت سهمیهبندی شد، و همچنین یارانههای سوخت، آب، برق و مواد غذایی تدریجاً حذف به طور نقدی به مردم پرداخت شد. از دیگر اقدامات او پروژهٔ مسکن مهر به منظور خانهدار کردن خانوادههای کم در آمد بود. در دورهٔ ریاست جمهوری او روابط با کشورهای در حال توسعه بر کشورهای توسعه یافته اولویت یافت و برنامهٔ هستهای ایران با وجود فشارهای بینالمللی که منجر به اعمال تحریمهای اقتصادی شورای امنیت، آمریکا و اروپا علیه ایران شد، به پیش برده شد. در ۱۳۹۲، حسن روحانی با وعده بهبود شرایط کشور و تغییر سیاستهای اقتصادی، سیاست خارجی و فرهنگی جانشین احمدینژاد شد.
اوان زندگی
کودکی و خانواده
محمود احمدینژاد در ۶ آبان سال ۱۳۳۵ در بخش آرادان از توابع گرمسار در استان سمنان به دنیا آمد. به گفته وی پدرش آهنگر بود و هفت فرزند داشت. محمود احمدینژاد، که چهارمین فرزند خانوادهاست، به همراه خانواده در سن یکسالگی از آن شهرستان به تهران آمده و ساکن تهران شدند.۹
پروین احمدینژاد، خواهر بزرگتر او در سومین دوره انتخابات شورای اسلامی شهر تهران انتخاب گردید. برادر بزرگتر او داوود احمدینژاد در دولت نهم به مدت کوتاهی بازرس ویژه ریاستجمهوری بود.۱۰
تغییر نام خانوادگی و احتمال ریشهٔ یهودی داشتن
در تصاویری که از صفحه آخر شناسنامه محمود احمدینژاد منتشر شده،۱۱ توضیحاتی در مورد تغییر نام خانوادگی وی دیده میشود.
رابرت تیت (به انگلیسی: Robert Tait)، خبرنگار روزنامه گاردین که در سال ۱۳۸۴ به آرادان سفر کردهبود؛ در مطلبی در همان سال نوشت که نام خانوادگی قبلی او «سبورجیان» (به معنای رنگرز) بودهاست و آنچنان که او از افراد محلی شنیدهاست، این تغییر نام دلایل اقتصادی و مذهبی داشتهاست. پدر او که احمد نام داشته، نام خانوادگی خود و فرزندانش را به احمدینژاد تغییر دادهاست.۱۲ چند سال بعد، مطالبی مبنی بر این که احمدینژاد ریشه یهودی دارد در منابع مختلفی منتشر شد. مطابق تحقیق عبدالله شهبازی،۱۳ یهودیتبار بودن احمدینژاد نخستین بار در ۳ آبان ۱۳۸۷، در یک مطلب قسمت وبلاگهای نشریه یهودی جوئیش ژورنال با نام مستعار منتشر شد.۱۴ در ۶ بهمن ۱۳۸۷ مهدی خزعلی در وبلاگ خود به این مسئله پرداخت.۱۵ در سال ۱۳۸۸، این مطلب در رسانههایی نظیر دیلی تلگراف انعکاس یافت و عنوان شد که سبورجیان، به معنای بافنده سبور (شال یهودیان) است و این نام در وزارت کشور در فهرست نامهای خانوادگی یهودیان ثبت شدهاست.۱۶
مئیر جاودانفر در مقالهای در گاردین؛ این که سبور به معنای شال یهودیان است را رد کرد و با استناد به صحبتهای رابرت تیت و کسری ناجی با مردم آرادان که تأیید کردهاند خانواده احمدینژاد رنگرز بودهاند، مینویسد که یهودیان ایران به رنگرزی اشتغال ندارند. مادر احمدینژاد سید است و پدر او هم بسیار مذهبی و معلم قرآن بودهاست، بنابراین یهودی بودن خانواده او صحت ندارد.۱۷
بعدها، عنوان شد نام خانوادگی قبلی احمدینژاد، «صباغیان» بودهاست و نه سبورجیان.۱۳۱۸ داوود احمدینژاد در سال ۱۳۹۰ به هفتهنامه آسمان گفتهاست: «... بعد از انقلاب اعلام کردند که هر کسی فامیلیاش مشکل دارد و یا خوشش نمیآید بیاید عوض کند. پدرم از آن فامیلی صباغیان خوشش نمیآمد لذا به واسطه اسم خودشان احمد فامیلشان را گذاشتند احمدینژاد.»۱۸
تحصیلات
وی دوران تحصیل خود را تا مقطع پایانی متوسطه در مدرسههای تهران از جمله مدرسه سعدی و مدرسه دانشمند پشت سر گذاشت و با کسب رتبه ۱۳۲ از کنکور سراسری در سال ۱۳۵۴ در رشته مهندسی راه و ساختمان دانشگاه علم و صنعت ایران دوره تحصیلات عالی را شروع کرد.۹ در سال ۱۳۶۵، پس از فارغالتحصیل شدن در مقطع لیسانس در همان سال (پس از ۱۱ سال)، در مقطع کارشناسی ارشد همان دانشگاه پذیرفته شد و در سال ۱۳۶۸ نیز به عضویت در هیئت علمی دانشکده عمران دانشگاه علم و صنعت ایران درآمد. در سال ۱۳۷۶ و همزمان با داشتن سمت استانداری اردبیل و مشاور فرهنگی وزیر فرهنگ و آموزش عالی، موفق به دریافت مدرک تحصیلی دکترا در رشته مهندسی و برنامهریزی حمل و نقل ترافیک شد.۱۹
وی طی تدریس در این دانشگاه، پژوهشهای علمی، راهنمایی چند پایاننامه کارشناسی ارشد در زمینههای مختلف مهندسی حمل و نقل را، بر عهده داشتهاست.۹
احمدینژاد در دوران دانشجویی عضو انجمن اسلامی و تیم فوتبال دانشگاه علم و صنعت ایران بود. او از هدایتکنندگان اصلی طیف فکری طرفداران خط امام در انجمن اسلامی بود، و به فعالیتهای سیاسی میپرداخت. مجتبی ثمره هاشمی، صادق محصولی، مسعود زریبافان و علیرضا علیاحمدی از دوستان دوران دانشجویی احمدینژاد بودند.۲۰
تألیفات
آمریکانیسم در چالش: متن کامل سخنان محمود احمدینژاد در جمع اعضای شواری روابط خارجی آمریکا. مشخصات نشر: تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۶.
اسراییل؛ کانون ناامنی: مواضع ضد صهیونیستی رئیسجمهوری اسلامی ایران محمود احمدینژاد/به کوشش حسین عبدلی. مشخصات نشر: تهران: مضراب، ۱۳۹۰.
ایثارگران چلچراغ هدایت بشری: ایثار و شهادت در سخنان محمود احمدینژاد (۱۳۸۴–۱۳۸۸)/ به اهتمام حسین رمادان؛ زیرنظر علیاکبر رضایی. مشخصات نشر: تهران: ریاست جمهوری، مرکز پژوهش و اسناد، نشر جمهور، ۱۳۹۰.
تجلی گفتمان عدالت و معنویت در مدیریت جهانی: مجموعه سخنرانیهای محمود احمدینژاد در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و کنفرانس بینالملل خلع سلاح/ گردآوری و تدوین مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری؛ مترجمان قیس آل قیس (عربی)، الهام سروندی (انگلیسی)؛ ویراستار حسین رمادان. مشخصات نشر: تهران: ریاست جمهوری، مرکز پژوهش و اسناد، نشر جمهور، ۱۳۸۹.
تجلی هویت ایرانی در نیویورک/محمود احمدینژاد. وضعیت ویراست: ویراست ۲ مشخصات نشر: تهران: ریاست جمهوری، مرکز پژوهش و اسناد، نشر جمهور، ۱۳۸۶.
تونل به زبان ساده/ محمود احمدینژاد؛ حسین صالح زاده مشخصات نشر: تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران، ۱۳۸۲
حقیقت؛ گوهر گمشده جهان سیاست: نشست پرسش و پاسخ رئیس جمهوری اسلامی ایران در دیدار گروهی از نخبگان کانونهای اندیشه در آمریکا. مشخصات نشر: تهران: ریاست جمهوری، مرکز پژوهش اسناد، نشر جمهور، ۱۳۸۷
دولت ایرانی - اسلامی: سیری در مبانی و مولفههای تکوین دولت بومی در آرای محمود احمدینژاد... / گردآوری و تدوین مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری (معاونت ارتباطات و اطلاعرسانی). مشخصات نشر: تهران:ریاست جمهوری، مرکز پژوهش و اسناد، نشر جمهور، ۱۳۸۷
دیپلماسینامه: نامههای رئیس جمهوری اسلامی ایران به سران کشورها... /با مقدمه حمید مولانا. مشخصات نشر: تهران: ریاست جمهوری مرکز پژوهش و اسناد، نشر جمهور، ۱۳۸۷
راهنمای طراحی و ایمنسازی پایه علائم راه: شرکت مهندسی مشاوران رهروان عمران؛ مدیر پروژه حسین قهرمانی؛ ناظر محمود احمدینژاد. مشخصات نشر: تهران وزارت راه و ترابری، معاونت آموزش تحقیقات و فناوری پژوهشکده حمل و نقل، ۱۳۸۴
زن و خانواده در اندیشه رئیس دولت مهر / کاری از گروه مشاوران جوان مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری . مشخصات نشر: تهران: ریاست جمهوری، مرکز امور زنان و خانواده، ۱۳۸۹
سخنان محمود احمدینژاد در جلسه هیئت دولت و استانداران آبان ۸۵/تدوین کننده حسین حسینینژاد. مشخصات نشر: تهران: ریاست جمهوری اسلامی ایران، دفتر هیئت دولت، ۱۳۸۵
عدل و صلح (گفتارهای رئیس جمهوری اسلامی ایران در چهارمین سفر کاری به آمریکا)/تدوین گروه پژوهشهای راهبردی؛ با مقدمه حمید مولانا؛ ویراستار بهنام صدری و همکاران. مشخصات نشر: تهران: ریاست جمهوری. مرکز پژوهش و اسناد، نشر جمهور، ۱۳۸۷
عیدانه: سخنرانی محمود احمدینژاد شهرداری تهران در جمع عمومی کارکنان شهرداری مشخصات نشر: تهران مؤسسه نشر شهر
فروپاشی اسطوره هولوکاست: سیری در آراء و اندیشههای محمود احمدینژاد رئیس جمهوری اسلامی ایران پپرامون فلسطین و رژِیم اشغالگر قدس / به اهتمام علیرضا سلطانشاهی؛ برای مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری . مشخصات نشر: تهران: ریاست جمهوری، مرکز پژوهش و اسناد، نشر جمهور، ۱۳۸۸
گزیده دیدگاههای احمدینژاد. /حوزه مشاوران جوان ریاست جمهوری. مشخصات نشر: تهران: ریاست جمهوری، حوزه مشاوران جوان، ۱۳۸۶.
گفتمان عدالت در جهان جدید: مجموعه سخنرانیهای محمود احمدینژاد رئیس جمهوری اسلامی ایران در اجلاس منطقهای و بینالمللی (از اجلاس هزاره سازمان ملل متحد تا بیانیه تهران) / با مقدمه منوچهر متکی؛ گردآوری و تدوین مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری، گروه مشاوران جوان وزارت امور خارجه؛ زیر نظر فرهاد زیویار. مشخصات نشر: تهران: ریاست جمهوری، مرکز پژوهش و اسناد، نشر جمهور، ۱۳۸۹
مطالعات حمل و نقل ترجمه و تألیف حمید بهبهانی، محمود احمدینژاد، محسن ابوطالبی اصفهانی. مشخصات نشر: اصفهان دانش پژوهان برین ارکان، ۱۳۸۴.
مهدویت و صلح کل: امام زمان عجهالله تعالی فرجهالشریف از دیدگاه محمود احمدینژاد /محمود احمدینژاد. مشخصات نشر: تهران: ریاست جمهوری، مرکز پژوهش و اسناد، ۱۳۸۷
ندای رحمت: متن کامل نامه محمود احمدینژاد به جرج بوش رئیس جمهوری آمریکا. مشخصات نشر: قم: تجرید، ۱۳۸۵.
نگاهی تازه به مقابله با زلزله: اتاق امن / تألیف موسی مظلوم، محمود احمدینژاد، علیاکبرمحرابیان. مشخصات نشر: تهران دانشگاه علم و صنعت ایران، ۱۳۸۴
گفتمان جهانی عدالت و معنویت: نگاهی به مواضع محمود احمدینژاد در زمان ریاست جمهوری پیرامون روابط حاکم بر نظام بینالملل و راهکارهای اصلاح آن/مؤلفان مهدی عباسی، حسین عبدلی. مشخصات نشر: تهران: مضراب، ۱۳۹۱.
دهه شصت
احمدینژاد در دههٔ شصت خورشیدی، چهارسال سمت معاون و فرماندار ماکو و خوی در استان آذربایجان غربی و ۲ سال سمت مشاور استاندار کردستان را بر عهده داشت.
پس از انتخاب احمدینژاد به ریاست جمهوری چند نفر از کارمندان سفارت آمریکا که در جریان تصرف سفارت آمریکا به گروگان گرفته شده بودند، احمدینژاد را یکی از گروگانگیرها معرفی کردند.۲۱ علاوه بر این برخی گروههای بسیجی در ایران نیز وی را از شرکت کنندگان در این واقعه نام برده بودند.۲۲ با این حال سازمان سیا معتقد است که هیچ مدرکی تاکنون دال بر این ادعاها قابل اثبات نبودهاست.۲۳
این موضوع بلافاصله از سوی تعدادی از دانشجویان فعال در ماجرای اشغال سفارت آمریکا رد شد.
پس از آنکه پیتر پلز سخنگوی حزب سبز اتریش اعلام کرد که احمدینژاد در ترور عبدالرحمان قاسملو دبیر کل حزب دموکرات کردستان ایران در وین نقش داشتهاست، سخنگوی وزارت کشور اتریش اعلام کرد که تحقیقاتی را دراین زمینه آغاز خواهد کرد.۲۴۲۵ این موضوع توسط دو نفر از چهرههای اطلاعاتی اصلاح طلب، سعید حجاریان و علی ربیعی (عضو شورای عالی امنیت ملی) تکذیب شد.۲۶
حضور در جنگ
به نوشته تابناک وی در دوران جنگ ایران و عراق به عنوان داوطلب بسیج در قسمتهای متعدد جبهه به ویژه مهندسی حضور پیدا کرد.۲۷
استانداری اردبیل
از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ در شرایطی که به عنوان مشاور فرهنگی وزیر فرهنگ و آموزش عالی فعالیت میکرد به عنوان اولین استاندار استان جدیدالتأسیس اردبیل منصوب شد. وی پس از پایان فعالیت در اردبیل، در سال ۱۳۷۷ کاندیدای نخستین دوره انتخابات شورای شهر تهران و در سال ۱۳۷۸ کاندیدای ششمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از تهران بود که در هر دو انتخابات ناکام شد. وی همچنین متهم به دستکاری در نتیجه انتخابات از طرف شورای نگهبان است.۲۸
احمدینژاد در سال ۱۳۷۲ و در دولت دوم اکبر هاشمی رفسنجانی به سمت استانداری استان تازه تأسیس اردبیل بر گزیده شد و تا پایان کار دولت دوم رفسنجانی (سال ۱۳۷۶)این سمت را بر عهده داشت.۲۹ برخی اقدامات و دستآوردهای او در زمان استانداری به شرح زیر است:
راهاندازی تشکیلات اداری استان
انتخاب به عنوان استاندار نمونه کشور در سه سال متوالی
استانداری برتر در زمینه فعالیت عمرانی
بازسازی ۷۵۰۰ واحد مسکونی تخریب شده در جریان زلزله اردبیل در طول ۷ماه.۹
اقدامات احمدینژاد در بازسازی سریع خانههای تخریبشده در زمان زلزله اردبیل در سال ۱۳۷۵ که هزار کشته به جای گذاشت، مورد تقدیر قرار گرفت؛ ولی در آرای انتخابات ریاست جمهوری در استان اردبیل او از میان هفت کاندیدای انتخاباتی رتبه ششم را به دست آورد، منتقدین او، این رأی را نشانه نارضایتی مردم اردبیل از استانداری او دانستند.۳۰
او رئیس ستاد انتخاباتی اکبر هاشمی رفسنجانی در انتخابات دوره ششم مجلس شورای اسلامی در منطقه نارمک بود.۳۱
در زمان استانداری اردبیل، شکایت وی مبنی بر نشر اکاذیب از روزنامه سلام، همراه با کیفرخواست یکی از اعضای موتلفه از طرف نمایندگان، در روند تعطیلی روزنامه سلام در تیرماه ۱۳۸۷ مؤثر بود. این در حالی بود که وزارت اطلاعات به عنوان شاکی اصلی، شکایت خود را از روزنامه سلام پس گرفته بود.۳۲
احمدینژاد در انتخابات دوره ششم ریاست جمهوری و دورهٔ دوم هاشمی رفسنجانی، زمانی که استاندار اردبیل بود از مسئولین ستاد تبلیغاتی هاشمی در تهران بود.۳۳
وی پیش از شرکت در نهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری، در سال ۱۳۷۷ در انتخابات نخستین دوره انتخابات شورای شهر تهران شرکت کرد، اما رأی نیاورد. او در سال ۱۳۷۸ نیز، در ششمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی زیر عنوان «فهرست ۳۰ نفره ائتلاف خط امام و رهبری» در کنار هاشمی رفسنجانی، علی لاریجانی و غلامعلی حدادعادل در انتخابات شرکت کرد ولی شکست خورد.۳۴
شهرداری تهران
نوشتار اصلی: عملکرد محمود احمدینژاد در دوران شهرداری تهران
احمدینژاد در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۲ و به دنبال پیروزی فهرست آبادگران در انتخابات دوم شورای اسلامی شهر تهران به عنوان شهردار این شهر توسط این شورا انتخاب شد.۹
مسئولیتها و سمتها پیش از ریاست جمهوری
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
فرماندار ماکو
فرماندار خوی
مشاور استاندار کردستان
مشاور فرهنگی وزیر فرهنگ و آموزش عالی در سال ۱۳۷۲
استاندار استان اردبیل در سالهای ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶
عضو هیئت علمی دانشکده عمران دانشگاه علم و صنعت ایران از سال ۱۳۶۸ تا کنون۳۵
شهردار تهران از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴
مؤسس و عضو انجمن تونل ایران
عضو انجمن مهندسین عمران ایران
مدیر مسوول روزنامه همشهری
